Trên đời, có mấy ai hài lòng về những gì mình đang có, tất thảy đều “trong chán ngoài thèm”, ai cũng đều suy nghĩ kẻ khác hạnh phúc hơn ta.

Mọi sự trên đời “tốt – xấu” chẳng rạch ròi. Cùng một sự việc, đối với người này là tốt, nhưng người khác lại cho là xấu. Vậy nên có thể nói rằng, vui hay buồn, sướng hay khổ, tất cả đều chỉ phụ thuộc vào một niệm của cái tâm này.

Tâm là một khái niệm trừu tượng, không nhìn thấy được, nhưng luôn hiện hữu trong con người. Tâm chi phối mọi giác quan, cảm xúc và hành vi của con người.

Thực ra người vô tâm hoặc thất nhân tâm cũng vẫn có tâm, nhưng đấy là một cái “tâm xấu”. Người vô tâm có thể là loại người ích kỷ, chỉ biết nghĩ đến mình, không nghĩ đến người khác; còn người thất nhân tâm rõ ràng là hạng người xấu, là người có những hành động hoặc lời nói làm hại người khác. Người có tài mà không có tâm thì cái tài đó chỉ  nhằm mang lại lợi ích cá nhân, không thể nào có ích cho cộng đồng xã hội được. Vậy tâm phải lành, phải tốt, phải trong sáng mới sản sinh ra được những lời nói hay, những việc làm tốt.

Tâm đồng thời cũng là chủ cảm xúc của con người. , mọi hoàn cảnh tốt xấu đều do tâm sinh.  Phật gia có câu: “Tốt xấu xuất từ 1 niệm”. Con người kể từ khi nhận thức được mọi việc, sẽ có khái niệm “tốt” và “xấu”, “sướng” hay “khổ”. Họ dựa trên cảm tính để đánh giá mọi thứ theo hai khái niệm này. Tuy nhiên vấn đề nằm ở chỗ chúng ta dựa vào đâu để đánh giá một sự việc là tốt hay xấu?

Cuộc sống là muôn hình muôn vẻ, có cái nhìn ngoài tưởng là tốt, có hoàn cảnh trông khá thoải mái bình an, nhưng trên thực tế chưa chắc đã hoàn hảo. Hoặc có những tình huống bạn cho rằng xấu và “kém may mắn”, nhưng nếu nhìn sâu hơn, biết đâu bạn lại thấy chưa hẳn đã vậy.

Mọi đánh giá và nhận xét đều phụ thuộc và cái tôi chủ quan trong tâm bạn, nhưng hãy thử nhìn rộng và sâu hơn một chút, bạn sẽ thấy rằng, nhiều khi tốt và xấu khó mà phân biệt.

Dưới đây là một câu chuyện rất đời thường giúp bạn hiểu được phần nào lý lẽ trên.

Trên sa mạc hoang vu dưới ánh nắng mặt trời gay gắt, có hai lữ khách ở đó. Họ chỉ còn mỗi người nửa bình nước để vượt qua đoạn đường dài đầy khó khăn ở trước mắt.

Một người than thở trong thất vọng: “Chúng ta chỉ còn chừng này nước, mà phía trước là đâu chẳng biết, chắc sắp chết rồi”. Và cứ như thế người này buồn bã, chán nản, cuối cùng thực sự bỏ cuộc mà bị chôn vùi trong sa mạc.

Người còn lại cảm thấy vẫn còn may mắn vì còn tận nửa bình nước, anh cho rằng đó đã là tốt lắm rồi, và quyết tâm đi về phía trước để tận dụng cơ may này. Cuối cùng anh đã thoát khỏi sa mạc nóng bỏng, nhờ sự lạc quan trong khó khăn mà không phải ai cũng có được.

Như vậy tốt xấu quả thật do tâm sinh. Mọi việc, mọi hoàn cảnh xảy ra với mỗi con người thực chất không hẳn là tốt hay xấu, nó phụ thuộc vào cách nghĩ của họ.

Nếu bạn luôn suy nghĩ theo hướng lạc quan thì hoàn cảnh sẽ bớt khó khăn hơn. Tuy nhiên với đôi chút chưa vừa ý, bạn đã vội nản lòng, bi quan thì chắc chắn khó khăn sẽ càng chồng chất.

Mọi thứ đều có hai mặt, tốt và xấu, chỉ cần chúng ta luôn nhìn vào mặt tốt đẹp, chúng ta sẽ thấy được rằng cuộc sống này luôn chứa đựng những điều tuyệt vời, cho dù đó không hẳn là ánh nắng rực rỡ hay tiếng chim hót líu lo mỗi sáng.