(maphuong)-Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải, việc nở rộ hàng chục trung tâm tìm kiếm liệt sĩ trong vài tháng thì chắc chắn có nơi giả danh, ăn theo. Những nơi lợi dụng việc này để kiếm tiền là vô đạo đức, nên dẹp bỏ.
> Bùng nổ trung tâm tìm kiếm mộ liệt sĩ

Trao đổi với VnExpress, nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải (Trưởng bộ môn Thông tin – Dự báo, Trung tâm nghiên cứu Tiềm năng con người) cho biết, một thực tế không thể phủ nhận là những năm gần đây, nhiều trung tâm tìm mộ liệt sĩ hình thành khắp cả nước. Cách thức tìm kiếm là thông qua phương pháp tâm linh, chủ yếu là “áp vong”. Người thân liệt sĩ đến trung tâm thắp hương, đặt di ảnh liệt sĩ… còn người đứng đầu trung tâm là nhà ngoại cảm sẽ hỗ trợ, “gọi vong” về trò chuyện với người nhà.

Nhà nghiên cứu này khẳng định, thông tin có được từ phương pháp này là có đúng, có sai. Nếu nhà ngoại cảm là trưởng các trung tâm thiếu năng lực, “non tay” thì sẽ rất tai hại. “Kể cả các nhà ngoại cảm thật sự thì họ cũng chỉ là con người, sức lực có hạn, không thể đáp ứng cho nhu cầu của hàng trăm gia đình thân nhân mỗi ngày”, ông Hải nói.

Với sự bùng phát các trung tâm, điển hình ở Nghệ An với 15 trung tâm mở ra trong 3 tháng, ông Hải cho rằng, trong số này chắc chắn có nơi giả danh, ăn theo. Bởi mỗi trung tâm mở ra sẽ đi kèm một bộ phận dịch vụ cung cấp đồ lễ, nhà trọ, ăn uống… “Có thể do thấy các trung tâm khác làm ăn được nên họ ăn theo, mở ra với mục đích kinh doanh là chính. Với những nơi ăn theo, kiếm tiền như vậy thì rất vô đạo đức, cần dẹp bỏ”, ông Hải nói.

Cần có biện pháp quản lý đối với các trung tâm tìm kiếm liệt sĩ bằng phương pháp tâm linh. Ảnh: K.T.

Để xác định những trường hợp này, nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải cho rằng, cơ quản lý và chính quyền địa phương cần xem xét kỹ thông qua các biện pháp như mở ra có thu tiền, bày vẽ lễ vật, vàng mã phiền toái cho người đến tìm mộ hay không… Thứ hai là buộc các trung tâm này phải có sổ ghi chép, thống kê về các gia đình đến tìm mộ để xem hiệu quả hoạt động đến đâu. Ngoài ra, có thể nhờ các nhà ngoại cảm đã được công nhận để kiểm tra chéo năng lực của người đứng đầu trung tâm đó.

Cùng chung quan điểm, bà Quan Lệ Lan, Phó chủ nhiệm Bộ môn Cận tâm lý (Trung tâm nghiên cứu Tiềm năng con người) cho rằng, việc các cơ sở tâm linh tự phát mọc lên như nấm trong thời gian gần đây đã gây nhiều hệ lụy cho xã hội. “Cần có sự quản lý, có quy chế thành lập trung tâm, không nên để tự phát như hiện nay”, bà Lan nói

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Bùi Hồng Lĩnh, trong công tác tìm mộ liệt sĩ, nếu dùng đến tâm linh, các nhà ngoại cảm cần gắn với các phương pháp khoa học, đặc biệt là giám định ADN để quyết định đúng sai. “Chúng ta trân trọng các nhà ngoại cảm tâm huyết nhưng việc hình thành nhiều trung tâm như hiện nay gây hệ lụy cho xã hội”, ông Lĩnh nói.

Để ổn định an ninh trật tự tại những nơi có nhiều trung tâm tìm mộ, ông Lĩnh cho rằng, lãnh đạo địa phương cần tăng cường quản lý, phạt hành chính đối với các trung tâm có dấu hiệu trục lợi. Đặc biệt, cần có biện pháp xử lý phù hợp, các trường hợp lừa đảo phải bị khởi tố. Ngoài ra, công tác quản lý, giám sát việc cất bốc di chuyển hài cốt trong các nghĩa trang cũng cần được chú trọng.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang xây dựng đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, nội dung tập trung nghiên cứu và đưa vào ứng dụng tổng hợp các phương pháp để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Trong đó giám định ADN là phương pháp quan trọng, chủ đạo để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Bộ sẽ hỗ trợ kinh phí giám định ADN và có những hướng dẫn cụ thể về cách kiểm tra ADN, nhằm thống nhất việc quản lý tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ, an táng vào các nghĩa trang, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của các gia đình thân nhân liệt sĩ.

Đề án sẽ được trình Chính phủ vào cuối năm nay.