* Thể trúng phong kinh lạc: Bệnh nhân có triệu chứng chân tay không cử động được, lưỡi cứng nói khó, phong tà vào ở nhiều kinh, có biểu hiện mạch lạc hư rỗng, liệt nửa người. Dùng bài thuốc đại tần giao thang gia giảm gồm: Tần giao 15g, xuyên khung 10g, bạch thược 10g, đương quy 15g, phòng phong 6g, bạch chỉ 5g, thục địa 6g, khương hoạt 6g, độc hoạt 6g, thạch cao 10g, sinh địa 5g, bạch truật 6g, bạch lim 6g, hoàng cầm 6g, bạch thược 6g, tế tân 6g.
* Trúng phong tạng phủ: Bệnh nhân có thể gặp chứng bế biểu hiện hôn mê nông, miệng mím chặt, sắc mặt đỏ, chân tay lạnh, tay nắm, thở dốc, liệt nửa người hoặc chứng thoát biểu hiện hôn mê sâu, miệng há, mắt mở, chân tay lạnh, tay duỗi, thở khò khè, ra mồ hôi, liệt nửa người, đái ỉa ra quần… Dùng bài thuốc: Thục địa, ba ích, sơn thù, thạch hộc, nhược thung dung, phụ tử chế, nhục quế, ngũ vị, bạch lim, mạch môn, xương bồ, viễn chí lượng đều nhau tán bột.
Mỗi lần uống 10 – 20g, cho vào lượng nước vừa đủ, thêm 5 lát gừng, 1 quả táo, 57 lá bạc hà sắc uống với thuốc. Nếu bệnh nhân huyết áp cao gây chóng mặt ù tai, mờ mắt dùng bài thiên ma 12g, câu đằng 16g, thạch quyết minh 25g, ngưu tất 16g, sơn chi, hoàng cầm, đỗ trọng, ích mẫu, tang ký sinh, dạ giao đằng, phục thần mỗi vị 12g. Dùng ngày 1 thang uống.
Phòng bệnh: Ở người có tiền sử triệu chứng trúng phong đau đầu nặng, chân nhẹ, chóng mặt, chân tay tê, đi đái nhiều hoặc tự nhiên cứng lưỡi, nên uống thường kỳ bài thuốc sau: Tang diệp, cúc hoa, hạ khô thảo, thiên ma, câu đằng, thảo quyết minh. Liều lượng từ 8 – 12g để phòng trúng phong nặng.
Lương y Nguyễn Huy Mão (Hội Đông y quận Đống Đa, Hà Nội)
